جزء اول اسفار (امور عامه)

    سفر اول (سفر از خلق به حق)

        مسلک اول (معارفی که انسان بدانها در جمیع علوم نیاز دارد)

            مقدمه

            مرحله اول (فی الوجود و اقسام اولیه وجود)


                 منهج اول (احوال نفس وجود)

                        فصل‌اول:موضوع فلسفه و بداهت تصوری و تصدیقی آن
                        فصل‌دوم:دراشتراک‌معنوی‌وجودوحمل‌تشکیکی‌مفهوم‌وجودبرمصادیقش

                          فصل‌سوم: در اعتباری_عقلی بودن وجود و مقوم افراد زیر مجموعه خود نبودن

                        فصل‌چهارم: در حقیقت عینی بودن وجود

                                  جلسه 36 تا جلسه 47

 

فهرست مطالب

مباحث مقدمی

محدوده این بحث

تاریخچه

اصالت وجود نماد تحقیقی بودن فلسفه اسلامی

شیخ اشراق مبدء بحث اصالت وجود و تشکیک های در این مطلب

نکته: خواجه نصیر و عبارات مطابق اصالت وجود ایشان

چرایی گرایش حکماء به اصالت ماهیت

تفاوت بحث اصالت وجود در کتب عرفا و نزد صدرا

بنایی یا مبنایی بودن بحث اصالت وجود

نکته: اهمیت فوق العاده فهم نحوه تحقق موجودات اعتباری در فهم معارف

فهرست اجمالی از تاثیرات بحث اصالت وجود در دیگر مباحث فلسفی

پرسشهای اساسی ما در بحث اصالت وجود و اعتباریت ماهیت

مجموعه مباحثی که در بحث اصالت وجود و اعتباریت ماهیت طحر می شوند

آثار صدرا و بحث اصالت وجود

آدرس های این فصل

توضیحاتی در خصوص تیتر این فصل

توضیحی در خصوص تیتر اصالت وجود به طور کلی و تیتر این فصل به طور ویژه

بهترین تیترها برای این مبحث

ملاحظات به تیتر صدرا

توجیهی برای چرایی برگزیدن صدرا این تیتر را

بررسی معنایی کلید واژه های بحث اصالت وجود (در اینجا تنها اصالت و اعتباریت را مورد مداقه قرار می دهیم)

مقدمه: تطورات محتوایی و صوری (لفظی) یک اصطلاح در طول زمان

معنای اصالت و اعتباریت

از ابتدا تا زمان صدرا

نکته: عروض در ذهن و اتصاف در خارج بازگردان قول سید سند در خصوص معقولات ثانی فلسفی

در زمان صدرا

فراز اول: پذیرش ملاک شیخ اشراق به عنوان یکی از ملاکات تشخیص اصیل از اعتباری

تحول صدرا در این ملاک

نکته: عدم تولید شدن مشترک لفظی در این مورد

فراز دوم:واژگان تبیین کننده معنای اصالت در نگاه صدرا

محقق بالذات و موجود بالذات

حقیقة الوقوع یا ما به الوقوع

فراز سوم: واژگان تبیین کننده بخشی از معنای اصالت در نگاه صدرا

حقیقة العینیة

هویة العینیة

ما بازاء خارجی داشتن

اصل در موجودیت در مقابل فرع در موجودیت

نکته: مراد از ذوات وجود، وجودات امکانی است

نکته: ریشه واژه اصالت

مبداء اثر بالذات

حقیقی و غیر حقیقی

فراز چهارم: تبیین مراد صدرالمتالهین از اعتباریت

سطح اول از معنای اعتباریت: ذهن ساخته

سطح دوم از معنای اعتباریت: به معنای انتزاعیت

فراز پنجم: تبیین مراد صدرالمتالهین از انتزاعیت

سطح اول ازمعنای انتزاعی: امرانتزاعی درذهن ولی باوجود معدوم بودن درخارج ولی منشاء انتزاع در خارج دارد

نکته: آیا ماهیت در صورتی که اعتباری شود، معقول ثانی می شود؟

سطح دوم: راه یابی امر انتزاعی به خارج

نقد عروض و اتصاف با بیان نهایی صدرا در خصوص معنای انتزاعیت

طرح یک سوال: تفاوت خارجی بودن اتصاف، در معقولات اولی و ثانی

خصوصیات این معنا از انتزاعیت

متون پشتیبانی کننده این بحث

متونی که ماهیت را صرفا امری ذهنی می دانند

مراد از حکایت گری، خیال و عکس، مظهریت نفس الامری ماهیت است

استدلال اول صدر المتالهین

مقدمه

آدرس ها استدلال اول

بیان استدلال

ذکر مثال

توهم یک مصادره

اشکال اول شیخ اشراق به اصالت وجود و پاسخ به آن

آدرس ها

طرح اشکال

پاسخ صدر المتالهین

پاسخ اول

پاسخ دوم

ادامه اشکال و جواب

اشکال

پاسخ به اشکال

نکته: جواب عرفا به این اشکال

اطلاق  حکماء لفظ «موجود» را بر امر عینی، چه این امر عینی وجود خالص باشد و چه شی له الوجود باشد

شاهدی بر این بیان: اطلاق موجود بر واجب الوجود

اشکال دوم شیخ اشراق

بیان اشکال

پاسخ اشکال

استشهاد به کلام شیخ اشراق که ایشان لفظ موجود را برای نفس وجود به کار برده اند نه برای «شی له الوجود»

استفاده اول صدرا از بیان شیخ اشراق؛ اطلاق لفظ «موجود» بر غیر «شی له الوجود» بلکه برای خود نفس وجود

استفاده دوم از بیان شیخ اشراق: وجود تناقض در عبارات شیخ اشراق

ملاحظاتی به بیانات صدر المتالهین

استدلال دوم بر اصالت وجود و اعتباریت ماهیت

طرح یک اشکال: بحث اصالت وجود و قاعده فرعیت

پاسخ صدرا

پاسخ نقضی

پاسخ حلی

پاسخ حلی اول (ذکر شده در اسفار)

پاسخ حلی دوم (بر اساس مبانی صدر المتالهین)

پاسخ دیگران به این اشکال

پاسخ فخر رازی: تخصیص خوردن قاعده فرعیت

پاسخ محقق دوانی

پاسخ سید سند