جزء اول اسفار (امور عامه)
سفر اول (سفر از خلق به حق)
مسلک اول (معارفی که انسان بدانها در جمیع علوم نیاز دارد)
مقدمه
مرحله اول (فی الوجود و اقسام اولیه وجود)
منهج اول (احوال نفس وجود)
فصل‌اول:موضوع فلسفه و بداهت تصوری و تصدیقی آن
فصل‌دوم:دراشتراک‌معنوی‌وجودوحمل‌تشکیکی‌مفهوم‌وجودبرمصادیقش
فصل‌سوم: در اعتباری_عقلی بودن وجود و مقوم افراد زیر مجموعه خود نبودن
فصل‌چهارم: در حقیقت عینی بودن وجود
فصل‌پنجم: در تخصصات وجود
فصل‌ششم:دربساطت‌وجودات‌واینکه‌حقیقت‌وجودمعنای‌جنسی‌ونوعی‌وکلی‌نیست
فصل هفتم: در سبب نداشتن حقیقت وجود
جلسه 51 تا اواسط 66( تا 8 اردیبهشت)
فهرست مطالب
چند بحث مقدمی راجع به فصل
دو نکته راجع به تیتر
حقیقت وجود سبب ندارد
نکته:وجود مرکب از اجزاء تحلیلی و عقلی نیز نمی باشد
اشکالات و تفصیات
اشکال اول
تقریر اشکال
جواب صدر المتالهین: ارتباط وجود با ماهیت همانند جوهر با عرض نیست
مثال حرکت با زمان همان حرکت
ادامه پاسخ جناب صدرا
ادامه اشکال و جواب اول
تقدم و تاخر ماهیت به حسب ذهن و واقع و تحلیلی از چرایی گرایش حکما به اصالت ماهیت
اشکالی دیگر
سه پاسخ به اشکال
پاسخ اول: خواجه نصیر
پاسخ دوم: جواب اول صدر المتالهین
پاسخ سوم: جواب دوم صدر المتالهین
نقل قولی از قبسات در مجاز بودن اطلاق اتصاف به رابطه وجود و ماهیت و مخالفت جناب حاجی سبزواری با آن
اتصاف ماهیت به وجود مانند اتصاف ذاتیات بسائط خارجی به بسائط آنها.
اشکال دوم
بیان اشکال
پاسخ اشکال
بخش اول جواب جناب صدرا
جواب به اشکال ارتفاع نقیضین از ذات
نکته
بخش دوم جواب جناب صدرا
اشکال سوم
آدرس ها
بیان اشکال
پاسخ جناب صدرا
اشکال چهارم
آدرس
بیان اشکال
پاسخ اشکال
اشکال پنجم
بیان اشکال
پاسخ اشکال
سرایت احکام ماهیت به وجود
توضیح و تنبیه
فهرست مباحث مهم مطروحه در این قسمت
الف)تشبیه وجود به نور
اطلاق تشکیک اتفاقی به تشکیک خاصی
حاشیه مهم مرحوم سبزواری در تبیین بحث علیت و جعل نظام صدرایی و مثال زیبای ایشان در تبیین حقیقت تشکیک خاصی
مثال مرحوم سبزواری به دو مخروط برعکس در تبیین حقیقت تشکیک خاصی
ب)اصطلاحات وجود در عبارات جناب صدرا
1. وجود رابط
2. وجود رابطی
3. وجود محمولی
4. وجود مصدری یا وجود به معنای بودن و موجودیت
5. وجود به معنای موجود
حقیقت واحد داشتن وجود به معنای مصدری و وجود به معنای موجود
6. وجود حقیقی و اختلاف اصالت وجودی ها با دیگران در واقعیت داشتن یا نداشتن این معنا از وجود.
ج)تأثیر بحث اصالت وجود در مسئله جعل و علیت
د)دو استدلال بر اصالت وجود و نیز بیان محقق دوانی در عدم تقدم وجود انتزاعی بر ماهیت و جواب دادن جناب صدرا او را
ه)وجود عامل وحدت در حمل شایع
طرح این بحث به عنوان استدلالی بر اصالت وجود و به عنوان آثار و لوازم بحث اصالت وجود
بیان جناب صدرا
جریان این مطلب در بحث اصالت وجود
نکته1: مشابهت این بحث با بحث عینیت صفات باری تعالی
نکته2: آیا هر اتحادی، حمل ساز است؟
نکته3: آیا وجود عامل اتحاد در هر حملی اعم از وجود و عدم است؟
و)احکام ارتباط وجود و ماهیت
1-اشتراک وجود بین همه ماهیات
2-اطلاق لفظ وجود و موجود بر وجود حقیقی عینی
3-کیفیت اشتراک مفهوم وجود و حقیقت وجود
4-ظاهر بالذاته و مظهر للغیر بودن وجود
5-ظاهر تر و آشکار تر شدن اعدام و وجوه عدمی و نقصانات (ماهیات) در سیر نزولی مراتب تشکیکی وجود و مخفی تر شدن وجود
6-ارتباط ادراک وجود با کم زیاد شدن اعدام و نقصانات
ضعف ادراک مراتب وجود، مرتبط با فاعل شناسا
عدم امکان به جا آوردن حق معرفت باری تعالی
7-گره زدن بحث وجود با نور و تشبیه بین حق تعالی و نور آفتاب
نکته:ادعای جناب صدرا در هماهنگ بودن دیدگاهشان در اینجا با آنچه که بعداً در صدد اثبات آن هستند
ز)طرح دیدگاه های دیگر در خصوص اصالت و اعتباریت وجود و ماهیت
ارتباط این بحث با مباحث قبل
طرح محقق دوانی
سه نقد جناب صدرا بر طرح محقق دوانی
نقد اول
نقد دوم
نقد سوم
جمع بندی
1- بررسی وجوه قابل تصور در خصوص وحدت و کثرت وجود و موجود
وحدت وجود و موجود
کثرت وجود و موجود
وحدت وجود و کثرت موجود
2- دو گونه طرح بحث اصالت ماهیت توسط جناب صدرا
اصالت ماهیت اشراقی
اصالت ماهیت به تقریر امثال محقق دوانی
چند نکته:
بیان حکمای متاخر شبیه به اصالت همایی ها
تناقض نما بودن قول به اصالت وجود در باری تعالی و اصالت ماهیت در ممکنات
تلقی جناب صدرا از جناب دوانی آن است که ایشان اصالت ماهوی می باشند
3- بیان کلام دوانی
ریشه های کلام محقق دوانی
دو برداشت از کلمات محقق دوانی
4-نگاه جناب صدرا در مسئله نسبت حق و خلق